Dikkat eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
Dikkat eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), DSM’e göre,
dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik kavramları ile tanımlanır
(Häcker ve Stapf, 2004). Tanıyı esas olarak anamnez ve DSM kriterleri temel
alınarak konulmaktadır. DEHB
nöropsikiyatrik bir bozukluktur. Tanı koymak için herhangi bir fizik muayene
bulgusu bulunmamaktadır. DSM-IV'e göre DEHB'nun üç alt tipi vardır: 1. Dikkat
eksikliğinin ön planda olduğı tip, 2. Hiperaktivite-impulsivitenin ön planda
olduğu tip, 3. Kombine tip.
DEHBli çocuk okul performansında beklenenin altında
performans gösterebilir, dikkatle ilgili sorunları derslerde öğrenmelerini
güçleştirebilir, ödevlerinin başına oturmakta ve verilen ödevleri tamamlamakta
güçlük çekebilirler. Beklemekte zorluk yaşayabilirler. Eşyalarını okulda
unutabilirler, kaybedebilirler Arkadaşlarının oyunlarını böldükleri, düşünmeden
davrandıkları gözlemlenebilir. Sık sık ufak kazalar atlattıkları için “sakar”
diye nitelenebilirler. Bunlar çocuğun günlük yaşamında sosyal ilişkilerinde,
okul hayatlarını olumsuz etkileyebilir.
Dikkatsizlik; Gelişimsel düzeye uygun olmayan, toplumsal
etkinlikleri doğrudan olumsuz etkileyen belirtilerden altı tanesinin en az altı
aydır sürmesidir. Bu belirtiler; çoğu kez ayrıntılara özen gösterememe, iş
yaparken ya da oyun oynarken dikkati sürdürmekte güçlük, doğrudan kendisine
doğru konuşurken, dinlemiyor gibi görünme, verilen yönergeleri izlemede okulda
verilen görevleri tamamlamada zorluk, sürekli zihinsel çaba gerektiren işlerden
kaçınma, bir iş yada etkinlik için gerekli nesneleri kaybetme. Aşırı
hareketlilik ve Dürtüsellik ise gelişimsel düzeye uygun olmayan ve toplumsal
okul ile ilgili etkinlikleri doğrudan olumsuz etkileyen, DSM tarafından
belirtilerin en az 6 tanesinin 6 aydır sürmesi.
Hiperaktivite belirtileri; yerinde duramazlar, oturması
gerektiği halde oturamazlar, sessiz sakin oyun oynamakta güçlük çekerler, yerli
yersiz koşup tırmalanır, çok konuşurlar, çoğu zaman sorulan soru tamamlanmadan
cevabı yapıştırırlar, her zaman bir
şeylerle uğraşırlar beklemekte zorluk çekerler, olaylara ya da
konuşmalara müdahale edip yarıda keserler. DEHB tanısı konulan bir çocukta
eşlik eden başka bir bozukluğun olup olmadığının incelenmesi de oldukça önemlidir.
Tedavi için okulöncesi ve okul çağının ilk yılları oldukça kritiktir. DEHB
tedavi edilmediği durumda çocuğun davranış sorunları ve okul başarısızlıkları
devam edecektir Ayrıca çevresinden olumsuz eleştiriler alma riski de
artacaktır.